Dwa miesiące – czy to już standardowy czas oczekiwania na odpowiedź?

Obywatele sprawują nadzór nad działaniami władzy nie tylko podczas wyborów, wskazując kto ma rządzić w ich imieniu i interesie, ale także w trakcie kadencji. Organy władzy mają obowiązek informowania o swoich działaniach, a w szczególności o wydatkowaniu publicznych pieniędzy.

Służą do tego publiczne rejestry takie jak Biuletyn Informacji Publicznej. A gdy tam czegoś nie ma obywatel może zapytać urząd w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wnioski mogą dotyczyć prostego udostępnienia dokumentów, mogą być też bardziej skomplikowane. Urząd ma zgodnie z ustawą 14 dni ma odpowiedź.

Korzystamy z naszego prawa i pytamy

Opisałem już wcześniej przykład wniosku z 31 marca 2025 r., który dotyczył 5 zarządzeń Burmistrza Miasta. Urząd skorzystał z możliwości wydłużenia terminu odpowiedzi do 2 miesięcy pod pretekstem „złożonego charakteru pytań” i „potrzeby zdobycia niezbędnych informacji”. Odpowiedź sama w sobie jest absurdalna, bo żadne pytanie w naszym wniosku nie padło.

Więcej o tej sprawie w tekście poniżej.

Co przerasta urzędników Ratusza?

W tym przypadku wystarczy prowadzić rzetelnie Biuletyn Informacji Publicznej gdzie wszystkie zarządzenia powinny być publikowane na bieżąco. Ale jak wiecie jest z tym od lat problem.

Pytamy o umowa na audyty

W dniu 8 kwietnia br. wysłaliśmy kolejny wniosek w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Oto on.

Wszystkie dokumenty, o które prosimy istnieją w postaci, w jakiej mogą być udostępnione. Trzy umowy, zapewne trzy protokoły i lista obiegowa (o ile istnieje), faktury. Czy to coś trudnego? Myślę, że wątpię. Ale Urząd Miasta Ostrów Mazowiecka ma inne zdanie…

Podobnie jak poprzednio potrzebują na odpowiedź dwóch miesięcy.

Powód? Czasochłonność skanowania dokumentów i konieczność analizy pod kątem ochrony danych osobowych. Brzmi rozsądnie? Tylko pozornie.

Powoływanie się na „czasochłonność” stało się wygodną zasłoną dymną. W rzeczywistości mamy do czynienia z odwlekaniem, przeciąganiem, zbywaniem. Urząd nie odmawia — bo nie może. Ale też nie odpowiada — bo nie musi od razu. Tym samym obywatele, którzy mają konstytucyjne prawo do informacji, są skutecznie zniechęcani do zadawania trudnych pytań. Brakuje tylko informacji, że nie mają kim pracować – Burmistrz w końcu zwiększył liczebność etatów w Urzędzie Miasta tylko o 9…

Ile stron mogą mieć te umowy? 10? Razy trzy, bo trzy jednostki (MBP, MDK i MOSiR) to daje max 30 stron. Plus protokołu przekazania – załóżmy że kolejne 10 stron. Obiegówki, faktury – 10. Dwa miesiące na zeskanowanie 50 stron dokumentów? Niech każdy z Was odpowie sobie pytanie czy nie można tego „ogarnąć” w jeden dzień. A my czekaliśmy już ustawowe 14…, w które to 14 dni powstało powyższe pismo.

Między literą a duchem prawa

To, co dziś obserwujemy, to subtelna, ale nie mniej niebezpieczna forma ograniczania dostępu do informacji — legalna zwłoka. Urząd Miasta wykorzystuje możliwość wydłużenia terminu jako narzędzie, by zniechęcić pytających. I choć nie łamie prawa wprost, uderza w jego sens: władza zawsze pochodzi od obywateli i jest przez obywateli kontrolowana. To fundament demokracji.

Pytanie brzmi: jak długo jeszcze będziemy akceptować takie praktyki? Bo jeśli jawność ma działać tylko wtedy, gdy urzędowi jest wygodnie, to nie jest już jawność. To iluzja jawności — oparta na skanerach, paragrafach i milczącej zgodzie społeczeństwa.

---

Jeśli doceniasz naszą pracę postaw nam kawę. Zachęcamy też do aktywnego tworzenia serwisu razem z nami. Kliknij ikonę „napisz do nas” na górze strony, przyślij nam swój tekst lub polemikę z naszym tekstem. Każdy nadesłany tekst zostanie opublikowany.