Miasto Ostrów Mazowiecka, Gmina Ostrów Mazowiecka i Powiat Ostrowski z oceną RIO
Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie opublikowała najnowsze opinie dotyczące projektów budżetowych oraz wieloletnich prognoz finansowych (WPF) trzech jednostek samorządu terytorialnego (JST) z powiatu ostrowskiego. Dokumenty dotyczą Miasta Ostrów Mazowiecka, Gminy Ostrów Mazowiecka oraz Starostwa Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej.
Wszystkie projekty uzyskały opinie pozytywne, jednak w części przypadków pojawiły się istotne uwagi odnoszące się do stabilności finansowej w kolejnych latach.
Poniżej prezentujemy krótkie podsumowanie wydanych przez RIO opinii.
Miasto Ostrów Mazowiecka
RIO pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu miasta na 2025 r. i WPF na lata 2026 – 2041.
Podstawowe założenia budżetu:
Planowane dochody: 168.624.008,03 PLN
• bieżące – 142.432.827,84 PLN
• majątkowe – 26.191.180,19 PLN
Planowane wydatki: 177.674.008,03 PLN
• bieżące – 142.256.515,55 PLN
• majątkowe – 35.417.492,48 PLN
Planowany deficyt: 9.050.000,00 PLN
Planowany kredyt: 12.400.000,00 PLN
Planowane zadłużenie na koniec 2026 r.: 53.200.000,00 PLN
Nadwyżka operacyjna: zaledwie 176.312,29 PLN
Tak niski poziom nadwyżki operacyjnej oznacza minimalny margines bezpieczeństwa w realizacji zadań bieżących. Zgodnie z art. 242 ustawy o finansach publicznych, dochody bieżące muszą pokrywać wydatki bieżące – i miasto spełnia ten wymóg „na styk”.
W opinii dotyczącej WPF RIO podkreśliło ryzyko, że w kolejnych latach może dojść do naruszenia wskaźnika spłaty zobowiązań. W szczególności wskazano, że od 2030 r. różnica między wskaźnikiem dopuszczalnym a planowanym wynosi jedynie 0,83%, co jest wartością bardzo niską i świadczy o napiętej sytuacji finansowej w przyszłości.
Projekt budżetu Miasta na rok 2026 znajdziecie TUTAJ – pojawił się cudownie wczoraj po naszym TEKŚCIE 😉
Gmina Ostrów Mazowiecka
Gmina uzyskała pozytywne opinie RIO zarówno w zakresie projektu budżetu, jak i WPF. W odróżnieniu od miasta, gmina wykazuje znacząco wyższą nadwyżkę operacyjną.
Planowane dochody: 113.400.000,00 PLN
• bieżące – 86.094.417,12 PLN
• majątkowe – 27.305.582,88 PLN
Planowane wydatki: 119.600.000,00 PLN
• bieżące – 77.080.000,00 PLN
• majątkowe – 42.520.000,00 PLN
Planowany deficyt: 6.200.000,00 PLN
Nadwyżka operacyjna: 9.004.417,12 PLN
Taki wynik daje gminie znacznie większe możliwości realizacji inwestycji oraz stabilne pokrycie zadań bieżących.
Projektu budżetu Gminy na rok 2026 nie udało się odszukać w BIP.
Powiat Ostrowski
Projekt budżetu powiatu również otrzymał ocenę pozytywną. Nadwyżka operacyjna jest wyraźnie wyższa niż w mieście, choć niższa niż w gminie.
Planowane dochody: 145.721.904,70 PLN
• bieżące – 124.693.450,60 PLN
• majątkowe – 21.028.454,10 PLN
Planowane wydatki: 157.765.200,27 PLN
• bieżące – 120.156.489,77 PLN
• majątkowe – 37.608.710,50 PLN
Planowany deficyt: 12.043.295,57 PLN
Planowany kredyt: 7.800.000,00 PLN
Planowane zadłużenie na koniec 2026 roku: 24.710.000,00 PLN
Nadwyżka operacyjna: 4.536.960,83 PLN
W opinii dotyczącej WPF wskazano jednak poważną uwagę: w 2035 r. różnica między wskaźnikiem dopuszczalnym a planowanym poziomem spłaty zobowiązań wyniesie zaledwie 0,35%. To sygnał, że dług powiatu w dłuższej perspektywie może zbliżyć się do granicy bezpieczeństwa.
Projekt budżetu powiatu na rok 2026 znajdziecie TUTAJ.
Znaczenie nadwyżki operacyjnej dla JST
Nadwyżka operacyjna – czyli różnica między dochodami a wydatkami bieżącymi – jest kluczowym wskaźnikiem kondycji finansowej jednostki samorządu terytorialnego. Im jest wyższa, tym większa:
- zdolność do finansowania inwestycji ze środków własnych,
- możliwość wcześniejszej spłaty zadłużenia,
- stabilność w obliczu nieprzewidzianych wydatków.
Jeżeli natomiast dochodzi do deficytu operacyjnego, oznacza to, że jednostka nie jest w stanie finansować bieżącej działalności z regularnych wpływów. Może to wynikać z rosnącego zadłużenia, kosztów jego obsługi lub słabszego niż planowano wzrostu dochodów.
W takich sytuacjach JST ratuje się:
- sprzedażą majątku,
- zaciąganiem nowych zobowiązań,
- lub – najbardziej racjonalnie – cięciem wydatków bieżących.
Podsumowanie
Wszystkie trzy jednostki uzyskały pozytywne opinie RIO, jednak ich sytuacja finansowa jest zróżnicowana:
- Gmina Ostrów Mazowiecka – komfortowa nadwyżka operacyjna i stabilna perspektywa.
- Powiat Ostrowski – umiarkowana nadwyżka, ale rosnące ryzyko w dalszych latach.
- Miasto Ostrów Mazowiecka – spełnienie wymogów ustawowych minimalnym marginesem, co wskazuje na potencjalne trudności finansowe w kolejnych latach.
Nadchodzący rok i kolejne lata pokażą, czy samorządy te będą w stanie utrzymać lub poprawić stabilność finansową, a także czy planowane inwestycje nie ograniczą ich zdolności do bezpiecznego zarządzania zadłużeniem.